Giảm tiểu cầu là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khi số lượng tiểu cầu trong máu thấp hơn mức bình thường. Điều này làm tăng nguy cơ chảy máu và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ra bệnh giảm tiểu cầu và các phương pháp điều trị hiệu quả.
Tiểu cầu cầu là gì?
Tiểu cầu là những tế bào nhỏ bé trong máu, đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu. Khi cơ thể bị thương, tiểu cầu sẽ tập hợp lại, tạo thành cục máu đông để cầm máu. Tuy nhiên, khi số lượng tiểu cầu giảm xuống dưới mức bình thường (dưới 150.000 tiểu cầu/mm3 máu), khả năng đông máu của cơ thể bị suy giảm, dẫn đến tình trạng chảy máu kéo dài và dễ xuất hiện các vết bầm tím.
Tiểu cầu cầu là gì?
Nguyên nhân gây ra bệnh giảm tiểu cầu
Ung thư và các phương pháp điều trị ung thư là một trong những nguyên nhân chính gây giảm tiểu cầu. Tủy xương – nơi sản sinh ra tiểu cầu, có thể bị tổn thương bởi:
- Các tế bào ung thư: Các loại ung thư như bệnh bạch cầu có thể xâm nhập và phá hủy tủy xương, làm giảm khả năng sản xuất tiểu cầu.
- Điều trị ung thư:
- Hóa trị: Các thuốc hóa trị liệu thường tác động lên các tế bào đang phân chia nhanh, bao gồm cả tế bào ung thư và tế bào tủy xương khỏe mạnh.
- Xạ trị: Việc chiếu xạ vào vùng xương chậu hoặc các khu vực chứa nhiều tủy xương có thể làm tổn thương tủy xương và giảm sản xuất tiểu cầu.
- Thuốc sinh học: Một số loại thuốc sinh học cũng có thể gây ra tác dụng phụ là giảm tiểu cầu.
Nguyên nhân gây ra bệnh giảm tiểu cầu
Ngoài ung thư và các vấn đề liên quan đến lá lách, còn có nhiều nguyên nhân khác gây ra bệnh giảm tiểu cầu, bao gồm:
- Rối loạn miễn dịch: Hệ thống miễn dịch tấn công và phá hủy tiểu cầu.
- Nhiễm trùng: Một số loại virus như sởi, rubella có thể gây giảm tiểu cầu.
- Rối loạn đông máu: Các bệnh lý đông máu như đông máu nội mạch lan tỏa, ban xuất huyết giảm tiểu cầu huyết khối cũng có thể dẫn đến giảm tiểu cầu.
- Các nguyên nhân khác: Chứng loãng máu, ngộ độc rượu cấp tính, thiếu hụt vitamin…
Các triệu chứng của bệnh giảm tiểu cầu
Giảm tiểu cầu là tình trạng số lượng tiểu cầu trong máu giảm xuống dưới mức bình thường, khiến cơ thể mất khả năng đông máu hiệu quả. Điều đáng lưu ý là các triệu chứng của giảm tiểu cầu thường không xuất hiện ngay từ đầu, mà chỉ khi tình trạng trở nên nghiêm trọng. Các dấu hiệu điển hình của bệnh giảm tiểu cầu bao gồm:
Xuất huyết dưới da
- Xuất huyết dưới da: Xuất hiện các chấm đỏ nhỏ li ti hoặc các vết bầm tím tự nhiên, đặc biệt ở những vùng da mỏng manh như cánh tay, chân.
- Chảy máu kéo dài: Các vết thương nhỏ như cắt, xước có thể chảy máu lâu hơn bình thường, hoặc chảy máu cam, chảy máu chân răng.
- Các dấu hiệu xuất huyết nội tạng: Máu trong nước tiểu, phân đen, nôn ra máu, đau đầu dữ dội, mờ mắt…
Nếu bạn xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào nêu trên, đặc biệt là chảy máu kéo dài hoặc các dấu hiệu xuất huyết nội tạng, hãy đến bệnh viện ngay để được khám và điều trị kịp thời.
Chẩn đoán và cách điều trị bệnh giảm tiểu cầu
Chẩn đoán
Khi bạn đến khám bác sĩ vì nghi ngờ giảm tiểu cầu, bác sĩ sẽ tiến hành:
- Hỏi bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng bạn đang gặp phải, lịch sử bệnh lý cá nhân và gia đình, các loại thuốc đang sử dụng, và các thủ thuật y tế gần đây.
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ lưỡng cơ thể bạn, đặc biệt là các vùng da có dấu hiệu xuất huyết như chấm xuất huyết, bầm tím.
- Xét nghiệm:
- Xét nghiệm máu: Đánh giá số lượng tiểu cầu, tốc độ chảy máu và thời gian đông máu để xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng giảm tiểu cầu.
- Chọc hút tủy xương: Lấy một mẫu tủy xương để kiểm tra xem có bất kỳ bất thường nào về tế bào gốc tạo máu hay không.
- Sinh thiết tủy: Lấy một mẫu mô tủy xương để kiểm tra dưới kính hiển vi, giúp xác định nguyên nhân gây giảm tiểu cầu.
Điều trị
Điều trị bệnh giảm tiểu cầu
Việc điều trị giảm tiểu cầu phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Các phương pháp điều trị thường bệnh giảm tiểu cầu bao gồm:
Điều trị nguyên nhân gốc
- Ngừng thuốc: Nếu giảm tiểu cầu do tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ sẽ điều chỉnh hoặc ngừng sử dụng thuốc đó.
- Điều trị bệnh nền: Nếu giảm tiểu cầu do một bệnh lý khác gây ra (như ung thư, nhiễm trùng), bác sĩ sẽ tập trung điều trị bệnh nền.
Điều trị triệu chứng
- Truyền tiểu cầu: Trong trường hợp mất máu nhiều hoặc nguy cơ chảy máu cao, bác sĩ sẽ truyền tiểu cầu để bù lại lượng tiểu cầu đã mất.
- Thuốc: Sử dụng các loại thuốc để kích thích sản xuất tiểu cầu, ức chế hệ thống miễn dịch hoặc ngăn ngừa sự phá hủy tiểu cầu.
Các biện pháp hỗ trợ
- Tránh chấn thương: Hạn chế các hoạt động có thể gây chấn thương, tránh sử dụng các loại thuốc làm tăng nguy cơ chảy máu như aspirin.
- Điều chỉnh chế độ ăn: Ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết để hỗ trợ quá trình hồi phục.
Kết luận
Nếu bạn đang gặp phải bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến bệnh giảm tiểu cầu hãy đến ngay bệnh viện để được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn. Việc chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Xem thêm:
