Bệnh phong là là một căn bệnh truyền nhiễm đã rất quen thuộc, được gây ra bởi loại vi khuẩn Mycobacterium leprae. Loại bệnh này khi được phát hiện cần được áp dụng ngay những phương pháp điều trị để dứt điểm những biến chứng nguy hiểm. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này để bạn tham khảo.
Bệnh phong là gì?
Bệnh phong hay còn gọi là bệnh Hansen, là một bệnh nhiễm trùng mãn tính do vi khuẩn Mycobacterium leprae gây ra. Vi khuẩn này phát triển rất chậm và có thể mất đến 20 năm để xuất hiện các dấu hiệu nhiễm trùng. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến da, dây thần kinh ngoại biên, bề mặt niêm mạc của đường hô hấp và mắt.
Bệnh phong là gì?
Những đặc điểm của bệnh phong
Bệnh phong có một số những đặc điểm quen thuộc sau:
- Khó lây lan: Bệnh phong không dễ lây lan. Cần có tiếp xúc trực tiếp và kéo dài với người bệnh mới có thể lây nhiễm.
- Thời gian ủ bệnh lâu: Có thể mất nhiều năm, thậm chí hàng thập kỷ, để các triệu chứng xuất hiện sau khi tiếp xúc với vi khuẩn.
- Biến chứng nặng nề: Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh phong có thể dẫn đến các biến chứng nặng nề như teo cơ, mất cảm giác, mù lòa, tật nguyền.
Những đặc điểm của bệnh phong
Dấu hiệu và triệu chứng khi mắc bệnh phong
Khi mắc bệnh phong sẽ có những dấu hiệu và triệu chứng rất rõ ràng sau:
Triệu chứng trên da
- Đốm da là dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh phong. Các đốm da thường có màu nhợt nhạt, tê bì, mất cảm giác, thay đổi màu sắc (nhạt hơn hoặc sẫm màu hơn da bình thường).
- Nốt sần có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, nhưng thường gặp ở mặt, tai, cánh tay và chân. Nốt sần có thể gây ngứa, rát hoặc đau.
- Vết loét xuất hiện ở các khu vực da bị tê liệt hoặc mất cảm giác. Vết loét có thể dễ bị nhiễm trùng và khó lành.
- Rụng tóc xảy ra ở lông mày, lông mi, râu và tóc đầu.
Tổn thương thần kinh:
- Yếu cơ ở các chi, dẫn đến khó khăn trong việc cầm nắm, đi lại hoặc sử dụng tay.
- Tê liệt các chi, mặt hoặc các bộ phận khác của cơ thể.
- Biến dạng chi do teo cơ và tổn thương dây thần kinh.
- Mất cảm giác ở các chi, mặt hoặc các bộ phận khác của cơ thể.
Một số biểu hiện khác
- Sưng hạch bạch huyết: Hạch bạch huyết ở cổ, nách hoặc bẹn có thể sưng to.
- Sốt: Sốt có thể xuất hiện ở giai đoạn đầu của bệnh.
- Mệt mỏi: Mệt mỏi là một triệu chứng phổ biến của bệnh phong.
Dấu hiệu và triệu chứng khi mắc bệnh phong
Phân loại bệnh phong
Dưới đây sẽ là bảng phân loại bệnh phong mà bạn cần nắm được:
|
Thể bệnh |
Biểu hiện lâm sàng |
Chỉ số vi khuẩn (BI) |
|
Bệnh phong thể không xác định (I) |
Chỉ có 1-2 đốm da, có thể kèm theo rối loạn cảm giác |
Âm tính |
|
Bệnh phong thể củ (T) |
Nhiều củ da, ranh giới rõ ràng, kích thước to nhỏ khác nhau, kèm theo rối loạn cảm giác |
Âm tính |
|
Bệnh phong thể trung gian (BT) |
Mảng da thâm nhiễm, ranh giới không rõ ràng, kèm theo rối loạn cảm giác |
Âm tính hoặc dương tính (+/- 1) |
|
Bệnh phong thể u (L) |
Mảng da thâm nhiễm lan rộng, ranh giới không rõ ràng, kèm theo giảm hoặc mất cảm giác hoàn toàn |
Dương tính (+1, +2, +3) |
Trong đó:
- Chỉ số vi khuẩn (BI) được sử dụng để đánh giá mức độ lây nhiễm của bệnh phong.
- BI âm tính: Không tìm thấy vi khuẩn phong trong tổn thương da.
- BI dương tính: Tìm thấy vi khuẩn phong trong tổn thương da.
- Dấu (+) chỉ số lượng vi khuẩn phong được tìm thấy.
Chẩn đoán bệnh phong như thế nào?
Các bác sĩ thường chẩn đoán ra bệnh phong theo những cách sau:
- Tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi bạn về các triệu chứng, thời gian xuất hiện triệu chứng, tiền sử tiếp xúc với người bệnh phong, v.v.
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra da, dây thần kinh và các cơ của bạn để tìm kiếm các dấu hiệu của bệnh phong.
- Xét nghiệm:
- Xét nghiệm da: Bác sĩ sẽ lấy một mẫu da nhỏ từ tổn thương nghi ngờ để kiểm tra vi khuẩn phong.
- Xét nghiệm dây thần kinh: Bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm để đánh giá chức năng của dây thần kinh.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể được sử dụng để tìm kiếm kháng thể chống lại vi khuẩn phong.
Chẩn đoán bệnh phong như thế nào?
Các phương pháp điều trị bệnh phong hiệu quả nhất
Ở thời điểm hiện tại thì điều trị đa thuốc (MDT) đang là phương pháp điều trị bệnh phong hiệu quả nhất, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị áp dụng trên toàn cầu. MDT sử dụng kết hợp nhiều loại thuốc kháng sinh trong thời gian nhất định để tiêu diệt vi khuẩn phong, ngăn ngừa biến chứng và giảm nguy cơ lây nhiễm.
Phác đồ điều trị MDT có thời gian điều trị có thể kéo dài từ 6 tháng đến 2 năm tùy thuộc vào loại bệnh phong.
Loại thuốc được sử dụng cho phác đồ là:
- Dapsone: Đây là thuốc chính trong phác đồ MDT.
- Rifampicin: Thuốc này có hiệu quả cao trong việc tiêu diệt vi khuẩn phong.
- Clofazimin: Thuốc này được sử dụng kết hợp với rifampicin để tăng hiệu quả điều trị và ngăn ngừa vi khuẩn kháng thuốc.
- Minocycline hoặc Ofloxacin: Thuốc này có thể được sử dụng thay thế cho rifampicin trong một số trường hợp.
Các phương pháp điều trị bệnh phong hiệu quả nhất
Ngoài MDT, một số phương pháp điều trị khác cũng có thể được áp dụng như:
Phẫu thuật
Phẫu thuật có thể được sử dụng để điều trị các biến chứng của bệnh phong, chẳng hạn như teo cơ, biến dạng chi, v.v.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện chức năng của các cơ và dây thần kinh bị ảnh hưởng bởi bệnh phong.
Tâm lý trị liệu
Tâm lý trị liệu có thể giúp người bệnh phong đối phó với các vấn đề tâm lý, xã hội do bệnh gây ra.
Những cách ngăn ngừa bệnh phong bạn cần biết
Bạn cần nắm được những cách ngăn ngừa bệnh phong cực kỳ hiệu quả sau để hạn chế tối đa mức độ nhiễm bệnh:
- Phát hiện sớm và điều trị kịp thời là cách phòng ngừa hiệu quả nhất để ngăn chặn sự lây lan của bệnh phong.
- Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người bệnh phong chưa được điều trị hoặc đang trong giai đoạn lây nhiễm cao.
- Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, cân bằng các nhóm chất thiết yếu cho cơ thể.
- Tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức khỏe.
- Vắc-xin BCG có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh phong, đặc biệt là ở trẻ em.
Những cách ngăn ngừa bệnh phong bạn cần biết
Những thông tin đầy đủ và cực kỳ hữu ích về bệnh phong đã được giới thiệu chi tiết trong bài viết trên. Bạn hãy tham khảo ngay để có được những kinh nghiệm phòng bệnh hiệu quả nhất nhé.
